Ekim ayının yaklaşmasıyla birlikte, Türkiye’de yaşayan milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren önemli yasal düzenlemelerin gündeme geleceği bir dönem başlıyor. 1 Ekim’de toplanacak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM), ikinci torba yasa tasarısı ele alınacak ve birçok kritik konu masaya yatırılacak.
Bu yasa tasarısının içeriği oldukça çeşitli konuları içeriyor; annelerin emekliliği, Bağ-Kur prim indirimleri, taşeron işçilere kadro verilmesi, emekli maaşlarına ara zam uygulaması ve evlilik kredileri gibi önemli başlıkları kapsayacak.
Özellikle AK Parti’nin seçim beyannamesinde yer alan Aile ve Gençlik Bankası’nın kurulması gibi aile odaklı önlemler, bu dönemde önemli tartışma konularından biri olacak. Ayrıca, Bağ-Kur’lu küçük esnafın uzun süredir beklediği prim indirimleri ve taşeron işçilerin kadroya alınması gibi konular da Ekim ayındaki torba yasa tasarısının gündemini süsleyecek.
Aile Koruma Kalkanı Paketi çerçevesinde, ev kadınlarına sosyal güvence ve erken emeklilik fırsatları sunulacak olan yeni bir sistem de bu dönemde ele alınacak. Bu sistem, dört aşamada uygulanacak ve ev kadınlarının sosyal güvenceye kavuşmasını ve erken emeklilik hakkını kazanmalarını sağlayacak.
İlk adımda, sigortası olmayan veya daha önce çalışma fırsatı bulamamış ev kadınlarına sosyal güvence ve emeklilik imkanı sunulacak. İkinci adımda, annelerin çocuk sayısına göre erken emeklilik fırsatları gündeme gelecek. Üçüncü adımda, çalışan annelere yaş ve prim desteği ile erken emeklilik düzenlemesi yapılacak. Son adım ise doğum borçlanmasıyla ilgili olacak ve sigorta kapsamına girmeden önce doğan çocuklar için doğum borçlanması yapılmasına olanak sağlayacak.
Bu önemli yasal düzenlemeler, yaklaşan Ekim ayında TBMM’de tartışılacak ve vatandaşların hayatına önemli etkiler yapması bekleniyor.
PRİMLER DEVLETTEN
Ev kadınlarının sosyal güvence ve emeklilik hakkına dair getirilen yeni düzenlemeler, ilk adımda herhangi bir sosyal güvencesi olmayan ve prim ödemesi bulunmayan ev kadınları için önemli bir adımı işaret ediyor. Yeni sigorta sistemi, isteğe bağlı olarak devreye alınacak ve bu sayede ev kadınları sosyal güvenceye kavuşturulacak. Bu sistemde, ödenecek primlerin her ayın üçte biri devlet tarafından karşılanacak. Bu, ev kadınlarının daha az prim ödeyerek daha erken emekli olmalarına olanak tanıyacak. Sadece emeklilik değil, aynı zamanda sosyal güvence kapsamında sağlık hizmetlerinden de ücretsiz yararlanabilecekler. Bu düzenlemeyle birlikte, eş zamanlı olarak yürütülen Bağ-Kur ve SSK primlerinin eşitlenmesi durumunda, kısmi emeklilik için gereken prim günü 5400’den 4500’e kadar düşürülebilecek.
ÇOCUĞA GÖRE YAŞ ŞARTI
Ev kadınlarına sunulan sosyal güvence ve erken emeklilik hakkı, çocuk sahibi olan anneler için daha avantajlı bir hale getiriliyor. Çocuk sahibi olan ev kadınları, isteğe bağlı sigorta yaptırdıklarında sadece prim desteği almakla kalmayacak, aynı zamanda erken emeklilik hakkına da sahip olacaklar. Bu sistemin temelini oluşturan fiili hizmet zammı, çocuk sayısına göre hem prim katkısı hem de yaş şartında esneklik sunacak. Anneler için her yıl primlerine belirli bir miktar eklenmesi sağlanacak ve bu eklenen miktar, çocuk sayısına göre değişiklik gösterecek. Bu düzenleme, ev kadınlarına uygulandığı gibi çalışan anneler için de geçerli olacak ve çocuk sayısına göre prim eklemesi yapılacak. Bu sayede, anneler hem sosyal güvenceye kavuşacak hem de erken emeklilik hakkını elde edecekler.
BAĞ-KURLUYA ERKEN EMEKLİLİK
Bir diğer önemli konu ise torba yasa tasarısının içeriğinde Bağ-Kur’lular için yer alıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, küçük esnaf ve çiftçiler dahil olmak üzere yaklaşık 1 milyon Bağ-Kur sigortalısının prim gün şartını 9000’den 7200’e çekmeyi planlıyor ve bu çalışma son aşamasına gelmiş durumda. Ancak, bu düzenlemenin kapsamı belirlenirken bazı kriterler göz önünde bulundurulacak.
Öncelikle, küçük esnafların tespiti konusunda çalışmalar yapılacak. İş yerinde çalışan işçi sayısı, basit usulde vergilendirme ve vergiden muaf esnaf gibi farklı alternatifler üzerinde değerlendirmeler devam ediyor. Ayrıca, tarih kriterinin nasıl belirleneceği de önemli bir konu olacak. Bu düzenlemenin tüm süreleri kapsayıp kapsamayacağı da yakından inceleniyor.
Geçtiğimiz Mart ayında yürürlüğe giren EYT yasası ile 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlarda yaş şartı kaldırılmıştı. EYT’lilerden Bağ-Kur’lu kadınlar 20 yılı (7200 gün), erkekler ise 25 tam yılı (9000 gün) tamamladığında emekli olabiliyor. Yeni düzenleme, tüm süreleri kapsarsa, Bağ-Kur reformu kapsamına giren EYT’li erkek sigortalılar için yaşlılık aylığına hak kazanma koşulunu 7200 güne düşürecek. Bu şekilde kadın ve erkek sigortalılar arasında bir denge sağlanmış olacak. 9000 günü tamamlayamayan EYT’li erkek esnaflar için erken emeklilik fırsatı sunulacak ve 7200 gün tamamlandığında emekli olabilecekler. Ancak, bu reformun hangi Bağ-Kur sigortalılarını kapsayacağı, bu düzenlemenin tüm Bağ-Kur’luları etkileyip etkilemeyeceği de önemli bir konu olarak tartışılacak.
EVLİLİK KREDİSİ VE GENÇLERE TELEFON
Gelişmeler doğrultusunda, Aile ve Gençlik Bankası’nın kurulmasıyla ilgili çalışmalar hız kazanıyor. Evlenmeyi planlayan çiftlere sunulacak olan faizsiz ve ön ödemesiz kredi desteğinin torba yasa içerisinde yer alması bekleniyor. Ayrıca, gençlere yönelik olarak elektronik alışverişlerde vergi indirimleri ve 10 GB ücretsiz internet kampanyası gibi konuların yakın bir zamanda resmi olarak duyurulması bekleniyor.
Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, bu konu hakkında açıklamalarda bulunarak, “Çalışmalarımızda iki önemli paket bulunuyor: Birincisi, cep telefonları; diğeri ise 10 GB ücretsiz internet paketi. 10 GB internet konusunda operatörlerle görüşmelerimiz sürüyor. Cumhurbaşkanımızın yakın zamanda bu konuda bir açıklama yapması bekleniyor. Vergisiz cep telefonu düzenlemesi ise Sanayi Bakanlığı tarafından yürütülüyor ve bu konuda destek sağlıyoruz. İnşallah yakın bir zamanda tamamlanarak kamuoyuna duyurulacak” dedi.
EMEKLİYE ARA ZAM VE İKRAMİYE
İkinci torba yasa tasarısının içeriğinde yer alması beklenen bir diğer önemli düzenleme ise emeklilerle ilgili olacak. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, emeklilere yönelik iyileştirmeler üzerinde çalışmaların devam ettiğini açıklamıştı. Bu kapsamda, emeklilere ara zam ve üçüncü ikramiye gibi konuların torba yasa içerisinde ele alınması bekleniyor.
TAŞERONA KADRO MEMURA 3600
Bunun yanı sıra, taşeron işçilere yönelik ek kadro düzenlemesi de gündemdeki önemli konulardan biri olarak yer alıyor. Kadroya geçemeyen taşeron işçiler için yapılan çalışmaların da ikinci torba yasa içerisinde yer alacağı belirtiliyor. Bir diğer önemli gelişme ise toplu sözleşme görüşmelerinde dile getirilen birinci derecedeki memurlara verilmesi planlanan 3600 ek gösterge hakkının da torba yasa ile yasalaşması olacak. Bu düzenlemenin de torba yasa tasarısının içeriğinde yer alması bekleniyor.